Ah, dat heerlijke moment van het jaar waarin we voornemens formuleren. Iedereen kent het toch, of heeft er op zijn minst ooit tegenaan geschurkt. Je hebt je misschien voorgenomen om het volgende jaar meer te gaan sporten, minder te drinken, wekelijks een backup te nemen, te stoppen met roken of elke zondag je oma te gaan bezoeken, intussen gemakshalve vergetend dat je dan je favoriete voetbalploeg zou moeten missen. Je hebt jezelf vast ooit wat voorgenomen in die aanloop van een nieuw, vers jaar annex vlekkeloos lege agenda. En even waarschijnlijk heb je je er wellicht niet kunnen aan houden. Meer nog, een kleine maand later herinnerde je je het voornemen nog nauwelijks of haalde je even je schouders op wanneer iemand je je eraan herinnerde.
Warm of koud kiezen
Eigenlijk is dat niet zo vreemd, dat het ons niet zo goed lukt om ons aan onze voornemens te houden. We nemen de voornemens meestal op een moment dat de voorspelde verleiding veraf is. Volgende week, op oudejaarsavond, slechts één glaasje drinken? Geen probleem. Het is nog een week ver, ik kan me nog lekker kranig houden. Ik kan zelfs al enkele antwoorden verzinnen. “Ik ben Bob”, “Ik heb last van mijn maag”, “Ik heb dat niet nodig” of gewoon “Nee, dank je.” Kil, koel en beredeneerd reageer ik, zo’n week vooraf. Een echte Spock. “I fail to see the logic in drinking, doctor.” Ik verheug me zelfs al op de “greenblooded pointy eared goblin” verwensingen.
Maar dan is het opeens oudejaarsavond. Vijf voor twaalf. En dan wordt het me warm onder de voeten. In het heetst van de strijd laat ik me een glas cava inschenken, en nog één. Het is moeilijk cool te blijven, when you feel the heat coming around the corner. Dan ben ik opeens geen Spock meer, maar een gezellige Homer Simpson. Ratio mag vroeg naar bed, de onderbuik viert door. “Nog eentje, dan! Het laatste!”, lachen we, en intussen ontkurkt iemand al de volgende fles.
Wetenschap to the rescue
Tijdens mijn laatste 7E-workshops vertelde ik hoe je Homer toch nog een voetje kunt lichten. Je kunt de woorden van je Spock-kant contractueel vastleggen. Je kunt de gevolgen van je beslissing uitbesteden aan een persoon of instantie die zich niks van de sfeer van het moment aantrekt, die je kille kant bewaakt. Je kunt gevolgen verbinden aan je keuze die je best wel voelt. Misschien niet na één week – zo gek ben je niet – maar na een tijdje wel.
Ik heb dat inzicht niet zelf bedacht. Het werd geconcludeerd na jaren wetenschappelijk onderzoek door Dean Karlan, een professor economie en Ian Ayres, een professor rechten aan de universiteit van Yale University en Jordan Goldberg, een student aan de managementschool van Yale. Een voornemenscontract zou je kans op succes zelfs verdrievoudigen.
Heel schokkend is dat inzicht niet. Doorgaans is er niemand die je op je vingers tikt als je je doel niet haalt, maar als tik er wel is, dan wordt die belofte opeens een stuk ernstiger. Als je tien euro moet betalen elke keer dat je een glas wijn drinkt, zul je wel vijf keer nadenken voor je er naar grijpt…
StickK: van theorie naar praktijk
En omdat ik nu eenmaal graag zelf onderzoek of wel klopt wat ik vertel, heb ik zelf nu ook zo’n contract afgesloten. Op stickK.com, een site van de Yale-onderzoekers zelf, kun je zo’n voornemen in overeenkomsten gieten, mét VISA-signatuur. Je kunt ook aangeven naar wie de centen moeten.
Naar je vriendin? Nee, toch maar niet, want dat is broekzak-vestzak. Naar je kinderen? Nee, dan wordt het een vorm van lieve schenking die je eigenlijk maar al te graag geeft.
Even overwoog ik om het aan een stichting voor homeopathie te geven. “Over my dead body!”, voelde ik meteen opborrelen, en als incentive kon dat wel tellen. Maar stel, overviel een angst me dan, stel dat ik om een of andere ongrijpbare reden toch niet tot mijn voornemen kom, geheel buiten mijn wil en vermogen om, dan kregen die dus geld van me! Nee, ook dat niet.
Ik koos deze keer dus maar voor een goed doel dat ik genegen ben. Ik koos de Holebifoon. Een ander goed doel dan die die standaard centen van me krijgt en helemaal oké, maar eigenlijk – als ik heel eerlijk ben – niet eentje dat standaard in mijn top drie van goede doelen staat. Ik ben het genegen, maar doorgaans krijgen anderen eerst. Ik zal blij zijn dat zij de centen krijgen, hoewel ik ze liever anders had besteed.
Het contract is opgemaakt, de belofte gemaakt. En nu ben ik benieuwd of mijn Spock mijn Homer in toom zal kunnen houden. Ik hou jullie op de hoogte.
Oh, mijn voornemen? 4,5 kg verliezen in tien weken tijd. Duim voor mij. Of voor de Holebifoon. Het wordt een boeiende strijd.
