Als het over ‘nudging’ gaat, hopen we vaak dat we een nieuw set aan middelen zullen krijgen. Dit klopt echter niet. ‘Nudging’ is geen doos middelen, het vertrekt uit een andere manier van kijken. Een andere kijk op gedrag, en daaruit volgen mogelijk andere methodes, kleine duwtjes, nudges…
Een andere kijk
In deze presentatie bleef ik vooral staan bij die andere kijk: dat we liever automatisch handelen dan sterk doordacht en beredeneerd. Gedragswetenschappen beweren niet dat de mens niet in staat is tot rationeel denken, maar wel dat het ons veel energie kost, en dat we er daarom niet meteen naar grijpen en vaak liever vanuit onze gewoontes en patronen reageren. Verwachten dat we onze doelgroep, de burgers, ons personeel zullen kunnen aansporen tot ander gedrag door ze steeds weer tot bewuste reflectie over dat gedrag uit te dagen, is dus tot mislukken gedoemd, voorspellen gedragsarchitecten. Het zal misschien één of twee keer per dag lukken, maar echt niet veel vaker.
Ook de onderzoekers van de Wereldbank waren tot die vaststelling gekomen, en wezen er daarom op dat je zeker bij kansarmen niet alles op bewuste reflectie mag inzetten. Niet omdat we kansarmen onderschatten, maar net omdat we beseffen dat zij al heel veel energie moeten besteden aan elke keuze die ze maken. Voor hen komt elke foute beslissing veel harder aan, waardoor ze nog alerter door het leven gaan. Nog meer inspanningen vragen werkt contraproductief, vertelt de Wereldbank.
Keuze-optimalisatie
We moeten mensen daarom niet nog meer op hun ‘verantwoordelijkheden’ wijzen, we moeten hen helpen. Nudging gaat niet om manipuleren, maar om het optimaliseren van keuze- en gedragsvaardigheden.
Het 7E-model doet dit zo mogelijk nog genuanceerder dan insteken van NUDGES, MINDSPACE of EAST, maar om het hanteerbaar te houden beperkte me in deze toespraak toch tot EAST:
- Maak het Eenvoudig om het gewenste gedrag te stellen
- Maak het gewenste gedrag Aantrekkelijk
- Wijs op het Sociaal draagvlak van het gewenste gedrag
- Bied de steun op Tijd.
Deze toespraak werd gegeven op 21/5/15, op de Helden van Kortom.
